Graniczne zaburzenie osobowości jest zaburzeniem zdrowia psychicznego, które wpływa na sposób myślenia i odczuwania o sobie i innych, powodując problemy w funkcjonowaniu w codziennym życiu. Obejmuje ono kwestie związane z obrazem własnej osoby, trudnościami w radzeniu sobie z emocjami i zachowaniem oraz schematem niestabilnych relacji.

Z zaburzeniami osobowości borderline, odczuwasz silny strach przed porzuceniem lub niestabilnością i możesz mieć trudności z tolerowaniem samotności. Jednak niewłaściwa złość, impulsywność i częste wahania nastroju mogą odepchnąć innych, nawet jeśli chcesz mieć kochające i trwałe związki.

Graniczne zaburzenia osobowości zaczynają się zazwyczaj we wczesnym wieku dorosłym. Stan ten wydaje się gorszy w młodym wieku dorosłym i z wiekiem może się stopniowo poprawiać.

Jeśli masz graniczne zaburzenia osobowości, nie zniechęcaj się. Wiele osób z tym zaburzeniem odczuwa poprawę z czasem dzięki leczeniu i może nauczyć się prowadzić satysfakcjonujące życie.

Symptomy

Graniczne zaburzenia osobowości wpływają na to, co myślisz o sobie, jak odnosisz się do innych i jak się zachowujesz.

Oznaki i objawy mogą obejmować:

  • Intensywny strach przed porzuceniem, nawet sięgnięcie do ekstremalnych środków w celu uniknięcia rzeczywistej lub wyobrażonej separacji lub odrzucenia.
  • Wzorzec niestabilnych, intensywnych związków, takich jak idealizowanie kogoś w jednej chwili, a potem nagła wiara w to, że dana osoba nie troszczy się wystarczająco lub jest okrutna.
  • Szybkie zmiany w tożsamości i własnym wizerunku, które obejmują zmianę celów i wartości oraz postrzeganie siebie jako złego lub takiego, który w ogóle nie istnieje.
  • Okresy paranoi związanych ze stresem i utratą kontaktu z rzeczywistością, trwające od kilku minut do kilku godzin
  • Impulsywne i ryzykowne zachowania, takie jak hazard, lekkomyślna jazda samochodem, niebezpieczny seks, spędzanie wolnego czasu, objadanie się lub nadużywanie narkotyków, lub sabotowanie sukcesu poprzez nagłe rzucenie dobrej pracy lub zakończenie pozytywnego związku
  • Samobójcze groźby lub zachowanie albo samookaleczenie, często w odpowiedzi na obawę przed rozłąką lub odrzuceniem
  • Szerokie wahania nastroju trwające od kilku godzin do kilku dni, które mogą obejmować intensywne szczęście, drażliwość, wstyd lub niepokój
  • Ciągłe poczucie pustki
  • Pozbawiony powodów, intensywny gniew, częsta utrata temperamentu, bycie sarkastycznym lub gorzkim, czy też fizyczna walka.

Kiedy spotkać się z lekarzem?

Jeśli wiesz, że masz jakiekolwiek z powyższych objawów, porozmawiaj ze swoim lekarzem lub pracownikiem służby zdrowia psychicznego.

Jeśli masz myśli samobójcze

Jeśli masz fantazje lub wyobrażenia o zranieniu siebie lub inne samobójcze myśli, uzyskaj pomoc od razu, podejmując jedno z tych działań:

  • Natychmiast zadzwoń pod 911 lub lokalny numer alarmowy.
  • Zadzwoń pod numer gorącej linii dla samobójców. W Stanach Zjednoczonych o każdej porze dnia zadzwoń na Krajową Linię Zapobiegania Samobójstwom pod numer 1-800-273-TALK (1-800-273-8255). Użyj tego samego numeru i naciśnij „1”, aby połączyć się z Linią Kryzysową dla Weteranów.
  • Zadzwoń do swojego dostawcy usług w zakresie zdrowia psychicznego, lekarza lub innego dostawcy usług medycznych.
  • Dotrzyj do ukochanej osoby, bliskiego przyjaciela, zaufanego rówieśnika lub współpracownika.
  • Skontaktuj się z kimś ze swojej wspólnoty wyznaniowej.

Jeśli zauważysz oznaki lub objawy u członka rodziny lub przyjaciela, porozmawiaj z tą osobą o wizycie u lekarza lub innego pracownika służby zdrowia psychicznego. Nie możesz jednak zmusić kogoś do szukania pomocy. Jeśli taka relacja powoduje u Ciebie znaczny stres, pomocna może okazać się samodzielna wizyta u terapeuty.

Przyczyny

Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń zdrowia psychicznego, przyczyny granicznych zaburzeń osobowości nie są w pełni zrozumiałe. Oprócz czynników środowiskowych – takich jak historia molestowania lub zaniedbania dzieci – zaburzenia borderline mogą być także związane z:

  • Genetyką. Niektóre badania dotyczące bliźniaków i rodzin sugerują, że zaburzenia osobowości mogą być dziedziczone lub silnie związane z innymi zaburzeniami zdrowia psychicznego wśród członków rodziny.
  • Zaburzeniami mózgu. Niektóre badania wykazały zmiany w niektórych obszarach mózgu zaangażowanych w regulację emocji, impulsywność i agresję. Ponadto niektóre substancje chemiczne mózgu, które pomagają regulować nastrój, takie jak serotonina, mogą nie funkcjonować prawidłowo.

Czynniki ryzyka

Niektóre czynniki związane z rozwojem osobowości mogą zwiększać ryzyko wystąpienia granicznych zaburzeń osobowości. Należą do nich:

  • Predyspozycje dziedziczne. Możesz być bardziej narażony na ryzyko, jeśli bliski krewny – twoja matka, ojciec, brat lub siostra – ma takie samo lub podobne zaburzenie.
  • Stresujące dzieciństwo. Wiele osób z tymi zaburzeniami zgłasza, że w dzieciństwie były seksualnie lub fizycznie wykorzystywane lub zaniedbywane. Niektóre osoby straciły lub zostały rozdzielone z rodzicem lub bliskim opiekunem, gdy były młode, lub miały rodziców lub opiekunów nadużywających różnych substancji lub dotkniętych innymi problemami ze zdrowiem psychicznym. Inne osoby były narażone na wrogie konflikty i niestabilne relacje rodzinne.

Powikłania

Graniczne zaburzenia osobowości mogą zaszkodzić wielu dziedzinom twojego życia. Mogą mieć negatywny wpływ na relacje intymne, pracę, szkołę, działalność społeczną i wizerunek własny:

  • Powtarzające się zmiany lub utrata pracy
  • Nie ukończenie edukacji
  • Wiele kwestii prawnych, takich jak pobyt w więzieniu
  • Związki konfliktowe, stres małżeński lub rozwód
  • Samouszkodzenia, takie jak skaleczenie lub poparzenie, oraz częste hospitalizacje
  • Zaangażowanie w niewłaściwe relacje
  • Nieplanowane ciąże, infekcje przenoszone drogą płciową, wypadki samochodowe i bójki fizyczne spowodowane zachowaniami impulsywnymi i ryzykownymi
  • Próba samobójcza lub samobójstwo

Ponadto, mogą wystąpić inne zaburzenia psychiczne, takie jak:

  • Depresja
  • Alkohol lub inna substancja nadużywana niezgodnie z przeznaczeniem
  • Zaburzenia lękowe
  • Zaburzenia odżywiania się
  • Zaburzenie dwubiegunowe
  • Zespół stresu pourazowego (PTSD)
  • Zaburzenie koncentracji uwagi/nadpobudliwość (ADHD)
  • Inne zaburzenia osobowości